Het is een unieke gebeurtenis dat een verdwenen appelras na meer dan 100 jaar terug opduikt in de gemeente waar het appelras ontstaan is. Die eer valt Perk te beurt, waar het appelras ‘Suprême de Perck’ werd teruggevonden en opgekweekt, en op die manier weer zijn intrede maakte in zijn geboortestreek.
De aanzet voor de zoektocht naar de verdwenen gewaande Suprême de Perck was een vraag van de heer De Laet, inwoner uit Perk en lid van Heemkring Ter Ham in Steenokkerzeel. Eind 2018 contacteert hij De Leiegouw te Kortrijk omtrent het ‘verdwenen’ appelras Suprême de Perck. Zij bezorgden op hun beurt de vraag aan Dieter Dewitte van het Pomologisch Kollektief Pomko, die de zoektocht aanvatte.
Onderzoek in archieven
Al snel kon hij de link leggen met Kortrijks Pomoloog Victor Hage (20-04-1827 – 30-10-1907), een gepassioneerd fruitliefhebber/pomoloog. Buiten het feit dat hij in de omgeving van Kortrijk een uitgebreide fruittuin bezat, een aantal artikelen en een boek geschreven had, was er echter weinig tot niets bekend over de man.
Aan de hand van een weergave van correspondentie onder tijdgenoot-pomologen en via verschillende artikelen in het tijdschrift ‘Bulletins d’ Arboriculture de culture Potagère et de Floriculture’ ontdekte men dat de appel Suprême de Perck gecreëerd werd in Perk. Graaf Prosper Christyn graaf de Ribaucourt, creëerde de appel uit gezaaide pitten en kende hem de naam ‘Suprême de Perck’ toe.
In 1857 schonk graaf de Ribaucourt enkele stekken van zijn appelsoort aan Jean Vergauwen, een van zijn collega’s in de senaat. Deze ente de stekken op een appelboom in de boomgaard van zijn kasteel van Banhout in het West-Vlaamse Heestert. Ook de voornoemde Kortrijkse pomoloog, Victor Hage, ontving van hem enkele stekken.
Op het kasteel van Banhout staan jammer genoeg geen ‘oude’ fruitbomen meer. Het archief van het kasteel van Banhout bevindt zich, door een huwelijk tussen beide families, op het kasteel van Marke. Een logische volgende locatie om op zoek te gaan, was dus het Kasteel van Marke via de Stichting de Bethune. (Stichting de Bethune is een private stichting die de unieke archief- en bibliotheekcollectie van de familie de Bethune, eigenaars van het Kasteel van Marke, als één erfgoedgeheel bewaart).
Een eerste verkenning leverde niet onmiddellijk een link op met Victor Hage, laat staan een link of verwijzing naar aanwezigheid van een appel met de naam Suprême de Perck.
Tot er plots, halverwege februari 2019, een klein notitieboekje gevonden werd door de Stichting de Bethune. Het boekje werd toevallig ontdekt tijdens het archiveren van het rijke en zeer uitgebreide archief. Het biedt een overzicht en een minutieuze beschrijving van de - omstreeks 1900 - aangeplante fruitrassen, met een aanduiding van hun pluk- en eetrijpheid. De notities bleken neergeschreven te zijn door Victor Hage. Voor het eerst vond men een locatie-aanduiding van het appelras Suprême de Perck.
Genetisch onderzoek
Verder onderzoek, vooral op basis van karakteristieke eigenschappen die vroeger ruim beschreven werden, leidde tot een appelboom op het kasteel van Marke waarvan lange tijd verondersteld werd dat dit de gezochte appel zou zijn.
Om deze appel met zekerheid aan de rasnaam Suprême de Perck te kunnen toewijzen en te kunnen onderscheiden van de sterk gelijkaardige appelsoort Gloster, was er echter diepgaand genetisch onderzoek nodig. Dit onderzoek werd gefinancierd door de gemeente Steenokkerzeel en uitgevoerd door ILVO, het instituut voor landbouw-, visserij- en voedingsonderzoek in Gent. Zij maakten een unieke genetische code van de appel, die vergeleken werd met de codes van andere fruitrassen, waaronder Gloster.
Suprême de Perck keert terug naar zijn geboortestreek
Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de gevonden appelboom met genetische zekerheid afwijkt van alle andere appelsoorten. Als we deze resultaten samenleggen met de resultaten van de zoektocht van Pomko, kunnen we aannemen dat de teruggevonden appelboom in Kortrijk wel degelijk van het ras Suprême de Perck is.
Op 15 november 2023 – meer dan 100 jaar later - plantte lokaal bestuur Steenokkerzeel een eerste hoogstam Suprême de Perck in de tuin van de oude pastorie van Perk. En zo maakt deze unieke appelsoort opnieuw zijn intrede in zijn geboortestreek.
